مانگ: هاوڕێیەکی عیرفانیی و دیاردەیەکی سروشتی

مانگ, هاوبەشی ئاسمانی دڵسۆزمان, لە کۆنەوە مرۆڤەکانی لە سەرانسەری جیهاندا دیل کردووە. وەک دووەم گەشاوەترین تەن لە ئاسماندا دەدرەوشێتەوە, ئیلهام دەگڕێنێتەوە و هونەر و کولتووری تایبەت بە جوانییەکەی لەدایک دەکات. بە درێژایی مێژوو, مانگ گرنگییەکی ڕۆحی قووڵی بۆ کولتوورە جیاوازەکان هەبووە, بانگهێشتی پەرستن و ڕێزگرتن دەکات. بەڵام بەپێی شوێنەکەت, ڕەنگە بۆ چەند ڕۆژێک شاهیدی درەوشانەوەی ئەسیرییەکەی نەبیت, چونکە ڕەنگە هێشتا بەرز نەبووبێتەوە.

لە دەرەوەی سەرنجڕاکێشیی سەرسامکەرەکەی, مانگ لە قۆناغە مانگانەیەکانیدا کاریگەرییەکی بەرچاو لەسەر زەریاکانی هەسارەکەمان هەیە. دابەزین و ڕۆیشتنی مەل و با لە سەرانسەری جیهاندا جیاوازییەکی بەرچاویان هەیە, لە کەمترین هەڵاوسانەوە تا جیاوازییە سەرسوڕهێنەرەکانی زیاتر لە ١٦ مەتر. هەموو شەوێک قۆناغەکانی مانگ دەگۆڕدرێن, لە مانگی نوێوە دەگۆڕدرێن بۆ نیوە مانگی, مانگی پڕ و دەگەڕێنەوە بۆ مانگی نوێ.

مانگێک نوێنەرایەتی ئەو ماوەیە دەکات کە پێویستە بۆ ئەوەی مانگ یەک خولگە بە دەوری زەویدا تەواو بکات. بۆ نموونە, ماوەی نێوان دوو مانگی پڕ نزیکەی ٢٩ ڕۆژ و ١٢ کاتژمێر و ٤٤ خولەک و ٣ چرکە دەخایەنێت.

مەودای مانگ لە زەویەوە لە نێوان نزیکەی ٣٥٧ هەزار کیلۆمەتر بۆ ٤٠٦ هەزار کیلۆمەتر دەگۆڕێت. لاپەڕە تایبەتەکان, وەک کاتژمێری مانگ, نوێکارییەکانی کاتی ڕاستەقینە لەسەر مەودای مانگ پێشکەش دەکەن, نیشاندانی سروشتی هەمیشە گۆڕاوی ئەم سەما ئاسمانییە.

بەهۆی تەکنەلۆژیای مۆدێرن ئەم لاپەڕانە دەتوانن بە وردی شوێنی ڕاستەقینەی مانگ حیساب بکەن و پیشانی بدەن بە پشتبەستن بە شوێنی جوگرافیای تۆ, تەنانەت لەو کاتانەشدا کە بە شاراوەیی دەمێنێتەوە لە بینین. بە بەکارهێنانی ئەم جۆرە سەرچاوانەی کە دەتوانیت بە ئاسانی شوێنی مانگ بەدوادا بگەڕێیت, بزانیت کە ئایا مانگی نوێ, نیو مانگی, یان مانگی پڕە.

بۆ دیاریکردنی شوێنی وردی مانگ, هۆکاری جۆراوجۆر, لەوانە... کات و کۆئۆردینیاتی جوگرافیای تۆ, دەبێت بە وردی حیسابی بۆ بکرێت.

مانگ ئیلهام بەخشە بۆ هەموومان لە جیهاندا, دەتوانن زیاتر بخوێننەوە دەربارەی مانگ لە لاپەڕەکانی ویکیپیدیا.

مانگ